Zanim zaczniemy poruszać tematy stricte związane z
odżywianiem i dietą, musimy wyjaśnić kilka podstawowych definicji związanych z
przemianą materii. Od tego bowiem wszystko się zaczyna.
Metabolizm – inaczej przemiana materii – to ogół wszystkich
procesów biochemicznych i przemian energii jakie zachodzą w organizmie. Brzmi
skomplikowanie? W istocie rzeczy chodzi o budowanie i rozkład oraz tworzenie i
zużywanie energii.
Na metabolizm składają się dwa procesy, są to anabolizm i
katabolizm.
Anabolizm to procesy tworzenia i budowania związków bardziej złożonych z prostych. Aby procesy anaboliczne zaszły musi być dostarczona energia. Wyobraźcie sobie budowanie muru, a następnie domu z pojedynczych cegieł, tutaj też trzeba dostarczenia energii pod postacią pracy murarzy, samo się przecież nie zrobi – to właśnie jest anabolizm. W naszym organizmie tak właśnie budowane są tkanki, narządy. Przykładem może być synteza białka ustrojowego, a następnie mięśni z pojedynczych aminokwasów dostarczonych z pożywieniem.
Drugą składową metabolizmu jest katabolizm, czyli procesy
rozkładu związków złożonych na proste. To tak jakby wyburzać postawiony dom –
dzięki takiemu wyburzaniu uzyskamy pojedyncze cegły, które możemy zużyć do
budowy innych domów. Katabolizm przebiega z uwalnianiem energii. Przykładem
katabolizmu jest rozkład białka dostarczonego z pożywieniem na poszczególne
aminokwasy, z których w procesach anabolicznych zostanie zbudowane białko
ustrojowe do budowy między innymi mięśni.
W naszym pożywieniu znajdują się trzy podstawowe
makroskładniki, które dostarczają nam energii, są to białka, tłuszcze i
węglowodany. Oczywiście poza dostarczeniem energii spełniają tez inne ważne
funkcje, ale o tym przeczytacie w kolejnych artykułach. Węglowodany rozpadają
się na cukry proste takie jak na przykład glukoza, fruktoza; tłuszcze
rozkładane są na pojedyncze kwasy tłuszczowe i glicerol, a białka na
aminokwasy. I to właśnie między innymi jest katabolizm. Te pojedyncze
cząsteczki zostaną wykorzystane przez organizm do budowania innych struktur w
procesach anabolicznych. I tutaj dochodzimy do sedna sprawy: jemy po to by
dostarczyć energii do utrzymania wszystkich procesów zachodzących w organizmie i
produktów do budowy naszego ciała.
Ile musimy dostarczyć tej energii?
O tym ile nasz organizm potrzebuje energii mówi nam
całkowita przemiana materii, czyli suma wszystkich wydatków energetycznych
jakie zachodzą w naszym organizmie. Na całkowitą przemianę materii składa się
podstawowa przemiana materii oraz ponadpodstawowa przemiana materii czyli cała
aktywność fizyczna związana z pracą fizyczną i umysłową, trawieniem i
przyswajaniem pokarmów, sportem,
chodzeniem, zajęciami domowymi itp. Tematykę PPM i CPM oraz obliczania swojego
zapotrzebowania energetycznego rozwiniemy w kolejnym artykule.
Zdjęcia wykorzystane z www.foter.com
__________________________________________________________________________________________________________________
mgr Rafał Bytomski
mgr Anna Spalik-Bytomska
_________________________________________________________________________________________________________________
ODWIEDŹ MOJE PROFILE